Inventarisaties

[Foto rechts: Pieter Oomen]

De Inventarisatiecommissie

Taak en doelstelling

De Inventarisatiecommissie (IC) heeft als taak en doelstelling om ‘brede inventarisaties’ van natuurterreinen te coördineren. Bij zo’n inventarisatie onderzoeken onze verschillende werkgroepen welke organismen (van planten tot vogels en van mossen tot paddenstoelen) in het terrein voorkomen. ‘Breed’ wil zeggen dat in principe alle soorten organismen waarvan wij als KNNV’ers verstand hebben, worden meegenomen. Ieder KNNV-lid kan meedoen met deze inventarisaties: het is echt een kernbezigheid van onze vereniging. Immers, deze verkenningen van natuurterreinen zijn interessant en leerzaam, leuk om te doen, geven nuttige resultaten en vormen ideale gelegenheden voor kennisoverdracht van ervaren leden naar jonge of nieuwe leden. Zo leer je als nieuweling om de natuur te doorgronden, zo leer je vogels, planten, mossen, paddenstoelen, vlinders, libellen, korstmossen etc. kennen en herkennen.

Keuze natuurterrein

Ieder jaar kiest de IC een ander (natuur)terrein om te inventariseren. Vaak is dat hetzelfde terrein als een aantal jaren eerder. Dat maakt het mogelijk te vergelijken, om ontwikkelingen in de biodiversiteit op het spoor te komen – inspirerend! De IC maakt tevoren altijd afspraken met de terreinbeheerder voor de noodzakelijke medewerking en toestemmingen. Maar doorgaans is de terreinbeheerder – denk aan natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Gelders en Utrechts Landschap, gemeenten, private eigenaren – hoogst geïnteresseerd in onze gegevens.

Rapporten

Na afloop van zo’n jaar van brede inventarisatie zorgt de IC dat er een goed verslag wordt geproduceerd dat systematisch inzicht geeft in de resultaten. Die analyse en rapportering kost veel werk maar is uiteindelijk erg bevredigend. Doorgaans omvat zo’n rapport tussen de 100 en 200 pagina’s met een schat aan informatie. Het rapport wordt daarna met enige feestelijkheid en publiciteit aangeboden aan de terreinbeheerder. In het afgelopen jaar 2020 waren dat het rapport van de Bovenste Polder (2018) aan Staatsbosbeheer (foto) en het rapport van Laag Wolfheze (2017) aan de wethouder van de gemeente Renkum en aan Natuurmonumenten (foto). In totaal beheert de IC zo’n 150 grote en kleine inventarisatierapporten over de laatste decennia (zie overzicht Inventarisaties).

Verslag aan eigen leden

Ook rapporteert de IC aan de eigen leden van de KNNV. Vóór corona organiseerde de IC een levendige avond met een tiental sprekers die ieder kort de resultaten en conclusies weergaven van hun werkgroepwaarnemingen; sinds corona gebeurt hetzelfde digitaal per Zoom-vergadering.

Samenstelling en ecotopenkaart

De IC bestaat uit een voorzitter, een bestuursvertegenwoordiger, een vijftal coördinatoren van verschillende werkgroepen, en uit bodemkundige Willem Wielemaker die ervoor zorgt dat vóór de inventarisatie begint, een ‘ecotopenkaart’ (afbeelding) van het terrein beschikbaar is. Dit is een kaart met vlakken van de verschillende ecologische milieus. Deze ecotopen blijken erg nuttig bij het plannen van de waarnemingen en de interpretatie van de waarnemingsresultaten.

Jaarplan 2021

Voor het jaar 2021 beperken onze plannen zich tot een nieuwe brede inventarisatie van de voormalige zandafgraving Kwintelooijen in de Utrechtse Heuvelrug, eerder uitgevoerd in 2006  en 2015. Ditmaal organiseren we geen gezamenlijke startbijeenkomst of –wandeling in verband met de coronabeperkingen. Maar we kennen het terrein gelukkig al goed na de betrekkelijk recente inventarisatie van 2015, met het voordeel dat de meeste werkgroepen zich nog goed herinneren hoe de inventarisatie aan te pakken.

coördinator
Pieter Oomen, Voorzitter IC (oomen.pieter@gmail.com)